Basic Program
Het Basic Program is een zeer uitgebreid onderwijsprogramma van de FPMT dat wordt verzorgd in Amsterdam en Loenen, zie ook de pagina Cursussen.
Het Basic Program is door Lama Zopa Rinpoche ontworpen als een geïntegreerd programma van boeddhistische studies geschikt voor de moderne tijd. Het is een alomvattende, op de praktijk gerichte overdracht van de Dharma, bedoeld voor iedereen die verder wil dan alleen introductiecursussen en de bijbehorende beoefeningen. Het programma behandelt onderwerpen die ook worden onderwezen aan de grote Tibetaanse kloosteruniversiteiten in India. Het programma bestaat uit de volgende modules:
- De stadia in het pad naar de verlichting (lam rim)
- De Hartsoetra (sherab nyingpo)
- Gedachtetraining (lo djong)
- Beoefeningen voor bodhisattva's (Bodhicaryavatara)
- De boeddhistische filosofie over geest en cognitie (lo rig)
- De boeddhistische filosofische scholen (drub tha)
- Een sieraad van heldere realisaties (abhisamayalankara)
- De altijd voortgaande stroom (mahayana uttaratantra shastra)
- De paden en stadia van tantra (ngag kyi sa lam)
- De zeventig onderwerpen (togpa dün chu)
- Het gebruik van sterven, tussenstaat en wedergeboorte in het pad naar de verlichting (zhi'i ku sum lam kyer)
- Hoogste yoga tantra
Discussie, meditatie, een test voor elke module, een drie maanden Lamrim-retraite en zelfevaluatie van de BP-criteria voor gedrag en beoefening, maken integraal deel uit van het programma. Studenten die ten minste de eerste negen onderwerpen succesvol hebben afgerond, kunnen deelnemen aan het FPMT Basic Program eindexamen. Het FPMT Basic Program eindcertifcaat, ondertekend door Lama Zopa Rinpoche en de Basic Program leraar, wordt uitgereikt aan hen die het programma aldus voltooid hebben. Het geeft studenten de gelegenheid als gekwalificeerde leraren en leraarsassistenten in FPMT-centra van dienst te zijn op basis van hun kennis, meditatie-ervaring en voorbeeldig gedrag. Dit alles maakt deel uit van Lama Zopa Rinpoches visie voor de verdere ontwikkeling van het Dharmaonderricht in de FPMT.
Zie ook de uitgebreide Guidelines for the Basic Program als pdf-document in het Engels.
1. De stadia van het pad naar de verlichting (Lam Rim)
De Lam Rim geeft een helder overzicht van alle stadia in het pad naar de verlichting, het boeddhaschap. Een belangrijk uitgangspunt in het Tibetaans boeddhisme is dat iedereen boeddha kan worden. Beoefenaren van het Tibetaans boeddhisme willen graag boeddha worden om alle voelende wezens te kunnen helpen zich te bevrijden uit het gebrekkige bestaan van steeds maar weer geboren worden, oud worden en doodgaan. Het Lam Rim-onderricht laat zien via welke niveaus van motivatie en via welk soort beoefeningen het boeddhaschap kan worden bereikt.
2. De Hartsoetra (Sherab nyingpo)
De 'Hartsoetra', een van de bekendste leerstellingen van de Boeddha, gaat over het ontwikkelen van wijsheid: het besef dat geen enkel verschijnsel op zichzelf bestaat. De soetra is door haar cryptische stijl echter niet makkelijk te begrijpen. In deze module wordt de diepzinnige betekenis van de Hartsoetra onthuld. Daarbij komt een rijkdom aan inzichten aan de oppervlakte.
3. Gedachtetraining (Lo Djong)
Een sterke oriëntatie op het eigen ego staat het bereiken van het boeddhaschap in de weg. Hoe kunnen we onszelf trainen om een altruïstische houding te krijgen én te houden? Hoe trainen we onze geest in gelijkmoedigheid, liefde en mededogen? In deze module komen zowel de achtergronden als de methoden aan bod.
4. Beoefeningen voor bodhisattva's (Bodhicharyavatara)
Shantideva's werk 'Het pad van de bodhisattva-krijger' wordt alom gezien als het belangrijkste boek voor iedereen die de verlichting wil bereiken voor het welzijn van alle voelende wezens. Deze gids is een duizend jaar oude handleiding voor het omgaan met verstorende emoties als woede en jaloezie en voor het ontwikkelen van goede eigenschappen als vrijgevigheid en geduld, maar geeft ook een heldere uitleg van moeilijke begrippen als zelfloosheid en de wijsheid die de leegte realiseert.
5. De boeddhistische filosofie over geest en cognitie (Lo Rig)
Het ontwikkelen van de geest staat in het Tibetaans boeddhisme centraal. Maar wat is geest? Het eerste deel van de Lorig bestaat uit een analyse van geest, cognitie en bewustzijn. In het tweede deel leren we over de mentale factoren en obstakels in onze geest die de ontwikkeling van onze geest en onze geestkracht in de weg staan. Door meditatie leren we ze te herkennen en te transformeren.
6. De boeddhistische filosofische scholen (Drubtha)
De Boeddha onderwees al zijn leerlingen op hun eigen niveau. Zo ontstonden er verschillende leerstellingen, voor verschillende mensen. In het Tibetaans boeddhisme zijn deze leerstellingen verdeeld over vier filosofische scholen. De Drubtha behandelt de leerstellingen van de vier scholen en vergelijkt ze met elkaar.
7. Een sieraad voor heldere realisaties (Abhisamayalankara)
'Een Sieraad voor Heldere Realisaties' presenteert de verborgen betekenis van de 'Perfectie van Wijsheid Soetra's' en werd in de 4e eeuw geschreven door de Indiase wijsgeer Asanga, na onderricht door Boeddha Maitreya. Het vierde hoofdstuk van deze tekst toont ons welke realisaties we nodig hebben om de verlichting te bereiken. Realisaties zijn diepgaande, onwrikbare inzichten en ervaringen die tot stand komen na grondig onderzoek. Zo grondig als het onderzoek dat we zouden plegen als we een gouden ketting zouden kopen op een Indiase markt.
8. De altijd voortgaande stroom (Mahayana uttaratantra shastra)
Deze tekst - in het Tibetaans 'Gyu Lama' genoemd - werd eveneens geschreven door de Indiase wijsgeer Asanga na onderricht door Boeddha Maitreya. De Gyu Lama verduidelijkt de betekenis en de kracht van ons boeddhapotentieel. Het boeddhapotentieel, de mogelijkheid om de verlichting te bereiken en boeddha te worden, is in alle wezens aanwezig? als de zon achter een dik wolkendek.
9. De paden en stadia van tantra (Ngagkyi salam)
Tantra is een mystieke combinatie van methode en wijsheid en wordt gezien als de snelste en meest verheven manier om het boeddhaschap te bereiken. Deze module geeft een overzicht van de vier klassen en vijf paden van tantra. Ook wordt onderricht gegeven over de betekenis van tantrische terminologie en tantrische symbolen. Na het ontvangen van een initiatie zien we onszelf in meditatie als de boeddhavorm waarvoor we de initiatie hebben ontvangen.
10. De zeventig onderwerpen (Togpa dün chu)
De tekst 'Zeventig Onderwerpen' van Jetsun Chökyi Gyaltsen is een schematische studie van het hele soetrapad naar de verlichting op basis van de tekst 'Een Sieraad voor Heldere Realisaties'. (zie module 7)
11. Het gebruik van sterven, tussenstaat en wedergeboorte in het pad naar de verlichting (Zhi’i ki sum lam kyer)
Met kennis en controle over de eigen geest kunnen we het moment van sterven gebruiken om het boeddhaschap (sneller) te bereiken. Ter voorbereiding op het stervensproces mediteren we tijdens ons leven op alle stadia in het proces van sterven en wedergeboorte, net zo lang tot we er controle over krijgen. Om dit onderricht te kunnen volgen is een initiatie in hoogste yoga tantra door een bevoegde leraar vereist.
12. Hoogste yoga tantra
Het deel hoogste yoga tantra behandelt de twee stadia van hoogste yoga tantra: het ontwikkelingsstadium en het voleindingsstadium. Nadat een beoefenaar in het ontwikkelingsstadium gestilde concentratie en inzicht in de leegte heeft bereikt, mediteert deze in het voleindingsstadium op de energiekanalen, de chakra's, de subtiele energieën en de druppels. Dit leidt uiteindelijk tot het bereiken van het boeddhaschap. Om dit onderdeel te kunnen volgen is eerst een initiatie in hoogste yoga tantra door een bevoegde leraar vereist.