Mahayanavoorschriften voor één dag - de voordelen

 

Door Geshe Konchog Lhundup tijdens de zomer Lam Rim in juli 1991 
Gebaseerd op een commentaar van Geshe Lam Rimpa
Vertaling: Hans van den Bogaert.

 

• Inleiding
• Algemene voordelen aan het nemen van de mahayanavoorschriften voor een dag
• De specifieke voordelen
• Tijdelijke voordelen
• Uiteindelijke voordelen
• Enkele vragen en antwoorden

 

Inleiding

In de groep van geloften voor individuele bevrijding zijn acht verschillende soorten geloften. Sommige voor leken en andere voor kloosterlingen. Een van de acht geloften voor individuele bevrijding zijn de acht voorschriften voor één dag, die door boeddhistische leken overal ter wereld worden genomen. De acht geloften worden genomen met de motivatie bevrijding voor jezelf te bereiken, het doel is individuele bevrijding, men streeft naar Nirvana, bevrijding voor zichzelf alleen.
De acht mahayanavoorschriften voor 1 dag zijn dezelfde geloften, waar je je aan dient te houden is gelijk, alleen de motivatie verschilt. De acht mahayanavoorschriften voor één dag worden genomen gemotiveerd door de verlichtingsgeest, met de wens een hoger niveau van evolutie te bereiken om meer voor anderen te kunnen doen. Het einddoel is het boeddhaschap te bereiken.
De motivatie is groter en daarmee is ook het effect groter. Alle voordelen die het houden van die acht voorschriften met zich meebrengen vallen hier ook ten deel als je de acht mahayanavoorschriften voor een dag houdt. Zelfs als we alle citaten uit de Soetra’s buiten beschouwing laten, dan kunnen we door zelf na te denken heel gemakkelijk concluderen dat het effect van de geloften die je houdt met een altruïstische motivatie met het welzijn van alle wezens voor ogen veel effectiever is dan het houden van geloften voor jezelf alleen.

Algemene voordelen aan het nemen van de mahayanavoorschriften voor een dag

1. Met betrekking tot de tijd
In de Samadhiradjasoetra maakt Boeddha Shakyamoeni een vergelijking tussen het aantal zandkorrels van de Gangesrivier en de positieve energie die wordt gecreëerd door iets positiefs te ondernemen, gemotiveerd door de verlichtingsgeest.
We leven in een gedegenereerde tijd, de tijd van zelfs vijf degeneraties, waarin de Leer van de boeddha aan het verdwijnen is. Hoewel hij momenteel nog aan het uitspreiden is over de aardbol, is er toch sprake van een verdwijnen van het boeddhisme.
De Boeddha vertelde dat het heilzamer en effectiever is om voor één dag en één nacht bepaalde geloften te houden, dan om offergaven aan te bieden aan alle boeddha’s en bodhisattva’s zo omvangrijk als het aantal zandkorrels van de Gangesrivier. Hoewel dat heel veel offergaven zijn van alle soorten, van bloemen en wierook tot en met overwinningsvaandels, parasols en olifanten, is het houden van geloften, al is het maar voor 24 uur, in deze gedegenereerde tijd waarin wij leven veel krachtiger. Als we deze geloften houden, gemotiveerd door de verlichtingsgeest is dat effect veel groter dan het langdurig aanbieden van offergaven aan alle boeddha’s en bodhisattva’s. Zo’n inspanning levert enorm veel positieve energie op, die zich zal manifesteren in de vorm van toekomstig geluk. Hoewel in deze gedegenereerde tijd veel waarde wordt gehecht aan materiele kostbaarheden zoals goud en dergelijke, is de verdienste die we verwerven door het houden van de mahayanavoorschriften veel groter. 
Wat betekent dat in de praktijk? In deze gedegenereerde tijd, waarin het zoveel moeilijker is om iets positiefs te doen, omdat we zoveel afgeleid worden door schadelijke mogelijkheden, al doen we maar iets positiefs mee voor één uur, dan creëren we daar veel meer positieve energie mee dan de heiligen in de tijd van de Boeddha, die heel gemakkelijk positieve dingen deden. Omdat het zulke moeilijke tijden zijn, levert het veel meer op als je het toch probeert.

2. Met betrekking tot de plaats
We kunnen de verschillende plaatsen in het universum indelen in zuivere gebieden, zoals zuivere boeddhagebieden en onzuivere gebieden, zoals de planeet waarop wij leven. Er wordt gezegd dat het doen van iets positiefs in dit onzuivere gebied, ook al doen we het maar voor de tijdsduur van een vingerknip, veel krachtiger is dan het verzamelen van positieve activiteiten, eonen lang in een zuiver boeddhagebied. Dat wordt niet alleen vermeld in de Samadhiradjasoetra, er zijn meerdere bronnen, die dit aangeven. Naarmate het moeilijker is, wordt het effectiever. In het commentaar van Geshe Lam Rimpa wordt gerefereerd aan al die verschillende bronnen uit de geschriften. Niet alleen is het doen van iets heilzaams op deze aarde veel effectiever dan het doen van iets heilzaams in een zuiver boeddhagebied, ook wordt gezegd dat naarmate we ons verder van de centrale plaats Bodhgaya bevinden het ook effectiever wordt. In die zin dat het vaak moeilijker is in niet-boeddhistische gebieden iets positief te ondernemen. De positieve energie die we opdoen met de mahayanavoorschriften zou, als ze vorm zou aannemen, niet vervat kunnen worden in alle multiversa.

3. Met betrekking tot de aard van de voorschriften
Deze aard is zodanig dat mensen noch geesten ons kunnen schaden gedurende de tijd dat we deze voorschriften houden. 
Er is een verhaal in de Vinayasoetra dat dit illustreert. Een koerier die door een koning midden in de nacht werd weggestuurd met een boodschap, werd onderweg tot driemaal toe aangevallen door demonische wezens. We zien in de verschillende Vinaya-teksten voortdurend referenties en verwijzingen naar het feit dat wie een hoge mate van morele zelfdiscipline houdt onkwetsbaar is. Zelfs de zogenaamde zwarte demonen (Tib: Lo du nag po) kunnen zo iemand niet schaden. In de tijd van de boeddha werd Vadjrapani erop uitgestuurd om speciaal deze zwarte duivels te overwinnen en te bedwingen omdat zij een ernstige belemmering veroorzaakten in de verspreiding van de Dharma. Vadjrapani had al heel wat boze geesten en demonen overwonnen, maar deze zwarte duivels waren moeilijk te bedwingen. Voor dit doel moest dan ook speciaal een garudawezen gecreëerd worden om deze zwarte duivels te overwinnen. Dat is de oorsprong van de Garuda, een toornige emanatie van de Boeddha, speciaal bedoeld om de meest demonische van alle zwarte duivels te bedwingen. Dat geeft een beetje aan hoe machtig deze zwarte duivels zijn en zelfs deze zwarte duivels kunnen ons niet schaden als we een grote mate van morele zelfdiscipline houden, zoals het geval is bij de acht Mahayanavoorschriften.

4. Bovendien, omdat we ons bewust en krachtig inspannen in het positieve, genieten we de bescherming van allerlei positief ingestelde geesten en alle boeddha’s en bodhisattva’s. In verschillende Soetra’s wordt erop gewezen dat er behalve allerlei zwarte en duivelse krachten of zelfs duivels ook witte krachten zijn, zoals engelen en hemelse wezens, positieve wereldse goden die degenen die positief denken en op een positieve manier hun best doen beschermen. Dus we hoeven er niet aan te twijfelen dat het houden van zulke voorschriften heilzaam is.

5. Het positieve dat we ondernemen op die dag wordt duizendmaal sterker. Zelfs in die zin dat wanneer iemand die geen specifieke geloften houdt honderden lampjes offert, dan creëert die persoon een enorme hoeveelheid positieve energie; maar toch is de positieve energie van iemand die geloften houdt veel groter, ook al offert hij maar een enkel lampje. In het algemeen is het een verstandige manier van beoefenen omdat je in een kleine tijdsspanne, in dit geval 24 uur, veel meer positieve energie creëert dan mensen die geen geloften houden en die zich wereldevoluties lang inspannen in het doen van heilzame dingen.
Op basis van en door de positieve energie die gecreëerd wordt gaan al je wensen gemakkelijk in vervulling. Het is verstandig om terwijl je die geloften houdt al je wensen uit te spreken in de vorm van wensgebeden, omdat al je wensen gemakkelijk in vervulling gaan. Wat voor wensen kunnen we dan uitspreken? We gaan niet bidden mag ik altijd rijk en gezond zijn. Op basis van de altruïstische motivatie dragen we dienovereenkomstige gebeden op met de wens: mogen alle talloze wezens die zich tot in de uitgestrekte uithoeken van het heelal bevinden vrij worden van lijden. Mag ik eraan bijdragen dat zij vrij worden van lijden. Mag deze inspanning in het houden van deze voorschriften daarvan een oorzaak worden. Dat soort gebeden zullen zeker in vervulling gaan.

6. Door het beoefenen van een vrij strenge morele zelfdiscipline, ook al is het maar voor één dag, creëren we oorzaken voor een goede wedergeboorte als mens of als wereldse god. Er zijn heel veel citaten in de Soetra’s, waarin de Boeddha zegt dat het houden van morele zelfdiscipline een directe oorzaak is voor een goede wedergeboorte. Het zou te ver voeren om al die citaten hier aan te halen.

7. Door het houden van de acht voorschriften zullen we in contact komen met de Leer van de volgende Boeddha Maitreya. De Leer van Boeddha Shakyamoeni is voorspeld vijfduizend jaar te blijven bestaan, dus we hebben nog iets minder dan de helft tegoed. Daarna zal er een lange periode zijn zonder boeddhisme in de wereld. En op een gegeven moment komt na tienduizenden jaren Maitreya als Boeddha op deze planeet en vestigt hier opnieuw het boeddhisme als wereldreligie. Het houden van de acht mahayanavoorschriften is een oorzaak om tegen die tijd, als we dan nog steeds geen boeddha zijn, in contact te komen met de Leer van Maitreya. Maitreya heeft als een van de voornaamste bodhisattva-discipelen van de Boeddha de eed genomen dat al diegenen die de Leer van Boeddha Shakyamoeni beoefenen en in dat kader een poging doen om zelfdiscipline te beoefenen zoals in de vorm van de acht mahayanavoorschriften, door hem persoonlijk bereikt zullen worden in de tijd dat hij boeddha is. Niet alleen zullen we dan de Leer ontmoeten, we zullen zelfs Boeddha Maitreya in levenden lijve kunnen aanschouwen. Dus er is alle reden om je in te spannen in het houden van deze mahayanavoorschriften als een beoefening van morele zelfdiscipline.

8. De mahayanavoorschriften worden genomen op basis van de verlichtingsgeest, terwijl de geloften voor individuele bevrijding gemotiveerd worden voor bevrijding van jezelf alleen. Daarom wordt ook gezegd dat iemand die de mahayanavoorschriften voor één dag houdt een waardig object is voor het ontvangen van offergaven van mensen en goden. Hier wordt bedoeld dat we, zo lang we deze 8 voorschriften zuiver houden en niet overtreden, het respect afdwingen van zelfs de wereldse goden en de boeddha’s, die uitermate verheugd zijn met onze inspanning.

Een ongewoon voordeel van deze mahayanavoorschriften

9. Gewoonlijk als we iets heilzaams doen moeten we proberen om van tevoren een heilzame motivatie op te wekken, onderwijl die motivatie in stand houden en aan het eind de positieve daad toewijden met zuivere wensen en dergelijke. Dat is soms een beetje moeilijk om zo bewust en alert bezig te zijn. Bij de mahayanavoorschriften is het voldoende om bij het ontvangen van de voorschriften de juiste motivatie op te wekken. Dan hoeven we ons daar niet de hele dag bedachtzaam op te blijven. Zelfs al slapen we, dan wordt er nog steeds een enorme hoeveelheid positieve energie gecreëerd. Dus vergeleken met andere methoden om heilzame indrukken op te doen is dit een hele gemakkelijke methode. We kunnen rustig gaan slapen en er gebeurt van alles.

Verder is het een gemakkelijke methode omdat er weinig instructies bij komen kijken en ook omdat er maar acht voorschriften zijn, wat in het algemeen als heel weinig wordt beschouwd. En die hoef je nog maar 24 uur te houden, dus dat is ook niet erg moeilijk. Dus dit is een bijzonder krachtige beoefening voor mensen die met weinig inspanning veel willen bereiken. Het is gemakkelijk omdat je er niet zo lang aan vast zit, het is gemakkelijk omdat het geen te gekke dingen zijn die je moet volhouden. In verschillende Soetra’s staan vele citaten van de Boeddha’s, waarin hij zegt dat het houden van zulke voorschriften een directe oorzaak is voor het bereiken van een goede wedergeboorte, en voor het bereiken van bevrijding en boeddhaschap.

Speciale dagen

Verder wordt aangeraden om dit soort voorschriften te nemen op speciale dagen, waarop de maan in een bepaalde stand staat. Dat is de achtste (wassende maan), de vijftiende (volle maan) en de dertigste dag (de dag voor nieuwe maan) van de maankalender. Op die dagen worden onze activiteiten krachtiger, wat we ook doen. De voorschriften hebben altijd voordelen, maar op deze dagen wordt het nog eens extra effectief.

De specifieke voordelen

Tijdelijke voordelen

1. Niet afbreken van leven
Het niet-doden heeft al onmiddellijk voordeel dat we daardoor een lang leven zullen hebben en gezond zullen zijn in ons volgende leven. We zullen de invloed daarvan al in dit leven kunnen constateren.
2. Niet nemen wat je niet is gegeven
Niet-stelen heeft als tijdelijk voordeel dat we rijkdom zullen genieten in ons volgende leven. Die rijkdom kan zelfs in dit leven al vorm aannemen.
Een bijkomend effect van het niet-stelen zal zijn dat als we eenmaal veel rijkdom zullen bezitten, we geen last zullen hebben van rovers en dieven. Dat we niet tot het uiterste hoeven gaan om ons bezit te beschermen, daar hebben we geen zorgen over.
3. Afzien van elk seksueel gedrag
In ons volgende leven zullen we een aantrekkelijk lichaam hebben en mooi en gezond zijn met een goede gelaatskleur.
4. Niet liegen
We zullen op ons woord worden geloofd, we zullen serieus worden genomen.
5. Bedwelmende middelen die vele nadelen hebben volkomen vermijden
Het afzien van alcoholische dranken en andere bedwelmende middelen heeft als voordeel dat we een krachtig geheugen zullen hebben, we scherpe zintuigen zullen hebben en dat we een scherpe wijsheid of hoge intelligentie zullen bezitten.
6. Niet op een groot of hoog bed of zetel zitten of liggen
Dat houdt in dat we niet op tronen gaan zitten en niet op hele kostbare, overdreven luxueuze bedden gaan liggen. Daardoor zullen we in een volgend leven beroemd en geliefd zijn. En bovendien zullen we in ons volgend leven genieten van comfortabele bedden en stevige zetels.
7. Niet eten op verkeerde tijden
Dat wil zeggen niet eten na de lunch. Daardoor zal het ons in het volgende leven nooit aan voedsel en drank ontbreken. Mochten we landbouwer worden dan zullen onze oogsten altijd lukken.
8. Geen parfum, kralensnoeren of sieraden dragen
Ook geen make-up. We zullen in een volgend leven en ook al in dit leven een fijne lichaamsgeur hebben, zodat we niet zoveel parfum nodig hebben en er aantrekkelijk uit zien, zodat we ook niet zo veel make-up nodig hebben. Bovendien zullen we een goede lichaamskleur hebben en een aantrekkelijk lichaam en een knap gezicht. We zijn niet gauw tevreden, een grote of te kleine neus is niet mooi en hier houden we de juiste neus aan over. Onze geest zal vreedzamer worden en we zullen meer tevreden zijn. We zullen in staat zijn om passende adviezen te geven waar mensen ook wat aan hebben.
Niet dansen, zingen of muziek maken

Uiteindelijke voordelen

Niet afbreken van leven
Door het opgeven van het doden zullen we uiteindelijk het vadjralichaam verwerven. Dat wil zeggen een boeddhalichaam, een lichaam dat niet uit materie bestaat en daardoor onvernietigbaar is. Vandaar dat het ‘vadjra’ genoemd wordt.

Niet nemen wat je niet is gegeven
Door niet-stelen zullen we de verschillende kenmerken van het boeddhalichaam verwerven.

Afzien van elk seksueel gedrag
Het uiteindelijk voordeel van het afzien van onzuiver gedrag, dus het je onthouden van alle seksuele activiteiten is dat we in termen van het boeddhaschap een ontzettend sterk lichaam, een ontzettend sterke geest en ontzettend scherpe zintuigen zullen hebben.

Niet liegen
Door niet te liegen creëren we de uiteindelijke oorzaken voor het ontwikkelen van de zestig kwaliteiten van de spraak van de Boeddha.

Bedwelmende middelen die vele nadelen hebben volkomen vermijden
Dit heeft als uiteindelijk voordeel dat we de staat van boeddhaschap sneller zullen bereiken en sneller zullen beschikken over die scherpe zintuigen, hogere intelligentie enzovoort. Het uiteindelijk resultaat is dat we met het boeddhalichaam nooit aanleiding zullen geven tot gehechtheid in de geest van anderen. Gewoonlijk worden mensen gemakkelijk verliefd op ons als we er knap en aantrekkelijk uitzien en gaan ze zich aan ons hechten, aan ons vast proberen te houden. Dat probleem heeft de Boeddha ondanks zijn prachtige fysieke lichaam niet, omdat zijn uitstraling zodanig is dat verstorende emoties in de geest van mensen die hem ontmoeten worden gepacificeerd en niet worden opgewekt. Bovendien heeft de Boeddha ontzettend scherpe zintuigen. Hij is zich overal tegelijkertijd van bewust.

Niet op een groot of hoog bed of zetel zitten of liggen
We zullen uiteindelijk de Dharma verspreiden. We zullen zitten op de vadjratroon, dat wil zeggen de onvernietigbare troon. Dat is symbolisch voor het verspreiden van de Dharma. We zeggen wel dat Boeddha Shakyamoeni is gezeten op een leeuwentroon. Dat heeft niets met leeuwen te maken, maar is symbolisch voor zijn vier angstloosheden. De vier karakteristieken die hem een waardig object van toevlucht maakt. Dit is ook synoniem met onvernietigbaar, dus de leeuwentroon is onvernietigbaar.

Niet eten op verkeerde tijden
Door alleen die ene maaltijd te eten op één dag creëren we oorzaken om uiteindelijk de tweeëndertig voornaamste kenmerken van een boeddhalichaam te verwerven.

Geen parfum, kralensnoeren of sieraden dragen, niet dansen, zingen of muziek maken
Het uiteindelijke effect hiervan is dat we de geur van morele zelfdiscipline zullen verspreiden. Bedwelmende geuren werken geestvernauwend. De geur van morele zelfdiscipline heeft een verhelderend effect op de geest. Personen die langdurig een hoge mate van morele zelfdiscipline beoefenen, verspreiden deze geur die te vergelijken is met sandelhout. We zullen de tachtig bijkomende kenmerken van het boeddhalichaam verwerven.

Enkele vragen en antwoorden

• Is het per se nodig deze geloften voor 24 uur te nemen of zou je ze ook voor een halve dag kunnen nemen?
• Is het mogelijk de geloften twee dagen te nemen, zodat de gelofte ook morgen nog geldt?
• Is het mogelijk de geloften voor een hele week tegelijk te nemen?

Voor al deze twijfels vinden we antwoorden in de geschriften

Is het per se nodig deze geloften voor 24 uur te nemen of zou je ze ook voor een halve dag kunnen nemen?

Ja dat kan. Kijk maar naar het verhaal van Arya Phag.pa.ya. De slager die de gelofte nam om ’s nachts niet te doden. Ook de gelofte van het niet-doden diende voor 24 uur en had hij zelfs voor de rest van zijn leven genomen. Maar er werd hier rekening gehouden met de specifieke omstandigheden van deze slager. Het werd belangrijker gevonden dat hij in ieder geval zoveel doet als hij kan. Ook al is het beter ze voor 24 uur te nemen, een kortere periode kan ook. In het algemeen moeten we de voor- en nadelen tegen elkaar afwegen en dan tot een verstandig besluit komen. Dus als we het heel goed doen houden we ons 24 uur aan alle 8 voorschriften. Maar als we dat niet kunnen is het nog altijd behoorlijk positief om ze dan twaalf uur lang te houden, een dag of gedurende de nacht. Als zelfs dat niet kan is het altijd nog beter dan niks als we ze voor een uur houden. Alleen moeten we er dan wel opletten dat we de tekst aanpassen, zodat we niet meer beloven dan we doen. In de tekst van de mahayanavoorschriften spreken we de belofte uit dat we ‘tot morgen de zon opkomt’ ons aan deze voorschriften zullen houden. Als we dat niet van plan zijn dan moeten we de tekst aanpassen die wel aansluit bij onze voornemens. Als je ze ’s morgens neemt en ’s avonds niet denkt te kunnen houden zou je kunnen zeggen: “vanaf dit moment totdat vanavond de zon ondergaat.” Mocht je juist overdag niet in staat zijn deze beoefeningen te doen, zou je de voorschriften ’s avonds kunnen nemen en dan zeggen “totdat morgen de zon opkomt”.
Tegenwoordig hebben we horloges, dus we hoeven niet aan de zon vast te houden.

Is het mogelijk de geloften twee dagen te nemen, zodat de gelofte ook morgen nog geldt?

De geloften met de acht voorschriften voor één dag die in het Hinayana-boeddhisme worden genomen zijn identiek aan de mahayanavoorschriften, alleen de motivatie is verschillend. 
In het Hinayana-boeddhisme worden deze 8 voorschriften voor individuele bevrijding maar voor één dag genomen. Dat wil zeggen voor één etmaal. Er wordt gezegd dat die gelofte na dat etmaal vanzelf is afgelopen. 
In het Mahayana-boeddhisme zien we dat de meeste geloften worden genomen voor de rest van je leven. Zeker met betrekking tot de categorie van geloften voor individuele bevrijding zoals de lekengeloften en de monniksgeloften worden genomen voor de rest van je leven.
Gyalsab Dje, een van de voornaamste leerlingen van Lama Tsong Khapa, wijst erop dat in het algemeen in het Mahayana-boeddhisme geloften voor de rest van je leven worden genomen. Op basis hiervan moet het ook mogelijk zijn deze geloften voor een langere tijd te nemen. Er zijn zelfs geloften zoals de bodhisattvageloften die we nemen tot we zelf het boeddhaschap bereiken. Daarbij beloven we ons in al onze volgende levens aan bepaalde voorschriften te zullen houden totdat we zelf boeddha zijn.
De grote meester Djamyang Shepa wijst erop dat het mogelijk is de 8 voorschriften zelfs voor al je volgende levens te nemen tot je het boeddhaschap hebt bereikt.
Als dat kan met de 8 voorschriften voor individuele bevrijding dan moet dat zeker kunnen met de 8 mahayanavoorschriften, omdat deze voorschriften gemotiveerd worden door de verlichtingsgeest, de mahayanamotivatie. In die zin kunnen ze lijken op de bodhisattvageloften die voor de rest van je levens worden genomen.

Is het mogelijk de geloften voor een hele week tegelijk te nemen?

Hiermee beantwoorden we beide twijfels. 
Het is mogelijk de acht voorschriften voor individuele bevrijding te nemen voor een bepaalde langere tijdsduur. Je kunt deze voorschriften bijvoorbeeld nemen voor de tijdsduur van je vakantie, voor een aantal weken of een aantal maanden. Als dat mogelijk is voor de voorschriften voor individuele bevrijding, dan is dat zeker ook mogelijk met de mahayanavoorschriften. Dan kun je je wel afvragen of er nog sprake is van mahayanavoorschriften voor één dag.

 

Zie ook het pdf-document met het ritueel voor het nemen van de Mahayana voorschriften.