Korte geschiedenis van het boeddhisme

 

De historische Boeddha Shakyamoeni leefde ruim 2500 jaar geleden. De Boeddha gaf ruim 40 jaar les na zijn verlichting, en er zijn dus zeer veel leringen van hem beschikbaar. Hij gaf les aan mensen met verschillende aanleg, neigingen en interesses. Daarom beschreef hij verschillende manieren om dat onderricht te beoefenen, zodat iedereen iets kan vinden dat past bij zijn geestesniveau en persoonlijkheid.

Mede omdat er nooit een centrale boeddhistische 'kerk' heeft bestaan, zijn er door de eeuwen heen heel wat tradities binnen het boeddhisme ontstaan. Al deze tradities vatten op hun eigen manier de leer van de Boeddha samen, en leggen hun eigen accenten in beoefening.

 

Beknopte tijdslijn - landen en tradities

Siddharta Gautama (de historische Boeddha Shakyamoenie) leefde naar schatting ergens tussen 624 en 480 v.Chr. in wat nu zuid Nepal en noord India zijn. Op 36-jarige leeftijd werd hij verlicht en vervolgens 'Boeddha' genoemd, hij leefde in totaal ongeveer 80 jaar. Er ontstond daarna een vrij beperkte aanhang rond honderden gewijde monniken en nonnen, die de leringen van generatie op generatie mondeling doorgaven.

In 297 v.Chr. bekeerde Koning Ashoka in India zich tot het boeddhisme, en boeddhisme werd daarmee van een relatief kleine lokale traditie opeens een soort staatsreligie in een groot deel van het huidige India. Ashoka zendt ook missionarissen uit naar Sri Lanka, het Himalayagebied, Birma, Afghanistan en zelfs Egypte, Macedonië en Cyrene (Libië).

Rond 39 v. Chr. worden leringen van de Boeddha voor het eerst op schrift gesteld in Sri Lanka; deze verzameling teksten is nu bekend als de zgn. Pali-canon die nu vooral als basis dient voor de huidige Theravada traditie.

Rond 65 n. Chr. zijn de eerste bewijzen voor een boeddhistische gemeenschap in China.

In de eerste eeuw n. Chr. wordt de Theravada traditie vanuit Sri Lanka in Thailand en Birma geïntroduceerd.

Rond de tweede eeuw n. Chr. zijn de eerste bewijzen gevonden voor het bestaan van de Mahayana traditie in India. Rond deze tijd werden ook de eerste boeddhistische geschriften naar het Chinees vertaald, en werd het boeddhisme vanuit China in Vietnam geïntroduceerd.

In 372 n. Chr. wordt het boeddhisme vanuit China geïntroduceerd in Korea.

Rond het einde van de vierde eeuw ontstaat in China de 'Zuiver Land' traditie.

Tussen de vierde tot de tiende eeuw n. Chr. ontwikkelt zich vanuit het Mahayana de Vadjrayana traditie, vooral in India.

In de vijfde eeuw wordt het boeddhisme voornamelijk door Indiase emigranten geïntroduceerd in het huidige Indonesië en in Birma. Ook in Cambodja zijn er tot de elfde eeuw verschillende boeddhistische tradities aanwezig.

In 480 n. Chr. reist de Indiase meester Bodhidharma naar China, hij geldt als voorvader van de Chinese Ch'an en Japanse Zen scholen.

In de zevende eeuw wordt het boeddhisme voor het eerst vanuit India geïntroduceerd in Tibet. Door vervolging van gelovigen is er een neergang in de negende eeuw, gevolgd door een sterke heropleving in de tiende eeuw.

In de dertiende eeuw wordt de Zuiver Land (Jodo) school vanuit China geïntroduceerd in Japan, en er vormden zich verschillende sub-scholen binnen Zen (Sotu-shu en Rinzai-shu).

In de vijftiende eeuw verdwijnt het boeddhisme vrijwel geheel in India en Indonesië.

Begin 20e eeuw is (vooral om politieke redenen) het boeddhisme weer in Inda geïntroduceerd door B.R. Ambedkar en telt nu weer enkele miljoenen aanhangers in India. In deze tijd wordt ook het authentieke boeddhisme van meerdere tradities toegankelijk voor 'gewone' westerlingen.

Na de inval van de Chinezen in Tibet vluchten Tibetanen halverwege de 20e eeuw massaal naar landen als Nepal en India, waardoor het Tibetaans boeddhisme veel toegankelijker wordt voor de rest van de wereld.