Boeddha, Dharma, Sangha en toevlucht nemen

De Drie Juwelen

De Drie Juwelen zijn de Boeddha, de Dharma en de Sangha. 

De Boeddha is iemand die zijn geest heeft gezuiverd van alle onzuiverheden en alle positieve eigenschappen heeft ontwikkeld. Met onzuiverheden worden bedoeld allerlei zaken die onszelf en anderen schade toebrengen: negatieve (verstorende) emoties, de indrukken van handelingen die door deze emoties in gang zijn gezet en de gevolgen van deze emoties. Met positieve eigenschappen worden alle eigenschappen bedoeld die geluk voor onszelf en anderen veroorzaken, zoals onbevooroordeelde liefde en mededogen, grenzeloze wijsheid en de kunst om anderen te helpen.

De Dharma betekent hier zowel het onderricht van de Boeddha, als de realisaties die je ermee kunt ontwikkelen. De lessen van de Boeddha leren ons de manieren om problemen en lijden te voorkomen. De realisaties van dat onderricht betekenen niet alleen de kennis hebben van de leer, maar ook het daadwerkelijk in staat zijn problemen en de oorzaken daarvan te kunnen stoppen.

De Sangha bestaat strikt genomen uit personen die direct, niet-conceptueel inzicht in de uiteindelijke waarheid van de leegte bezitten (Arya's). Vaak wordt met Sangha monniken en nonnen bedoeld, en in het algemene taalgebruik in het westen wordt hiermee soms ook de gehele gemeenschap van boeddhisten bedoeld (leken en gewijden).

Toevlucht nemen

Toevlucht nemen betekent dat je met heel je hart vertrouwt dat de Drie Juwelen je inspireren en je leven in een opbouwende en positieve richting leiden. Het toevlucht nemen kan ook gezien worden als 'boeddhist worden'. Dit is een volledig persoonlijke beslissing, en daar heb je niemand bij nodig. Om het echter meer formeel te maken, kun je toevlucht nemen bij een spirituele leraar met een kort ritueel. Daarbij krijg je meestal ook een boeddhistische naam, en je neemt ook enkele geloftes.

De Dharma is onze echte toevlucht, en is als het medicijn dat we nemen dat onze problemen en de oorzaken daarvan opheft.
De Boeddha is als de arts die de oorzaak van onze problemen juist diagnosticeert en het benodigde medicijn voorschrijft.
De Sangha begeleidt ons bij onze beoefeningen, en is  als de verpleegster die ons helpt het medicijn in te nemen. Binnen de context van het toevlucht nemen wordt echter verwezen naar de meest strikte definitie van personen met directe realisaties van de leegte (Arya's).

De verschillende tradities kunnen variëren in welke geloftes je kunt of moet nemen bij het toevlucht nemen; de volgende omschrijving is uit het Tibetaans boeddhisme. Hier neem je als minimale gelofte dat je geen voelende wezens zult schaden. Daarnaast kun je één of meerdere van de volgende geloften nemen:

• Niet doden. Het gaat hier niet alleen om het doden van mensen, maar alle voelende wezens, dus ook voor vissen en insecten.
• Niet stelen: dat wil zeggen nemen wat niet gegeven is.
• Niet liegen.
• Geen seksueel wangedrag, dat wil zeggen bijvoorbeeld geen overspel plegen, en zeker geen sexueel misbruik.
• Geen bedwelmende middelen nemen, zoals alcohol en drugs.

Lekengeloften neem je voor de rest van dit leven. Het is dus verstandig om daar van te voren goed over na te denken, en bij je leraar te informeren wat de verplichtingen zijn. Door het toevlucht nemen schep je ook een bijzondere karmische band met de leraar, en het kan zeker geen kwaad om goed te onderzoeken of die leraar geen charlatan is.

Toevlucht nemen betekent niet dat we ons passief kunnen verschuilen achter de bescherming van Boeddha, de Dharma en de Sangha. Het is eerder een actief proces van het pad bewandelen dat zij aangeven, en zo de kwaliteit van ons leven en dat van anderen te verbeteren.